قوانین صدور ویزا مسافرتی
ویزا یا روادید یکی از مهمترین ملزومات هر سفر خارجی محسوب میشود. درواقع، ویزا سندی است که توسط نمایندگان قانونی دولت هر کشور مانند سفارت یا کنسولگری برای شهروندان سایر کشورها صادر میشود و طبق آن درخواست اتباع خارجی برای ورود، عبور یا اقامت در کشور متبوع آن سفارت به تائید رسیده است. البته ویزا با توجه به هدف سفر و نیز روش صدور بسیار متنوع است؛ در این رابطه، ویزای توریستی یکی از متداولترین و پرتقاضاترین انواع ویزا است که به روشهای مختلفی برای گردشگران صادر میشود.
روشهای صدور ویزای توریستی
مراجعه حضوری (مراجعه به سفارت) متداولترین روش برای صدور ویزا در اقصی نقاط جهان است؛ به این ترتیب که متقاضی ابتدا درخواست خود را (حضوری، ثبتنام اینترنتی یا تماس تلفنی) به سفارت یا کنسولگری ارائه میدهد. سپس در وقت تعیین شده با در دست داشتن مدارک درخواستی به محل سفارت مراجعه کرده و سایر مراحل مانند تحویل مدارک، پرداخت هزینه صدور ویزا و... را انجام میدهد.
برای صدور ویزای برخی از کشورها مانند کشورهای عضو پیمان شینگن و کانادا، ارائه اطلاعات بیومتریک شامل انگشتنگاری و تصویربرداری، از مراحل الزامی صدور ویزا محسوب میشود. البته تعدادی از سفارتها بهدلیل تسهیل صدور ویزا و پیشگیری از اتلاف وقت، مراحل فنی صدور ویزا مانند تعیین وقت، تحویل و عودت مدارک و جمعآوری اطلاعات بیومتریک را به کارگزار خدمات ویزا واگذار کردهاند.
ویزای آنلاین (online visa) یا ویزای الکترونیک روشی جدید محسوب میشود که دولتها به منظور تسهیل صدور روند ویزا و در راستای ترویج دولت الکترونیک (e-government) راهاندازی کردهاند. با این روش نیازی به مراجعه حضوری به سفارت یا کنسولگری کشورها وجود ندارد و متقاضیان بهراحتی میتوانند بهصورت اینترنتی درخواست خود را به مراجع قانونی ارسال، هزینه ویزا را پرداخت و در نهایت ویزای خود را دریافت کنند. کشورهای استرالیا، ترکیه، نیوزلند، گرجستان و ایران از جمله کشورهایی هستند که صدور ویزای الکترونیک را اجرایی کردهاند.
ویزا در بدو ورود (visa on arrival) برای دریافت این ویزا نیازی به تعیین وقت یا مراجعه حضوری به سفارت وجود ندارد و صرفا در زمان ورود به کشور مقصد ضمن پرداخت وجه (بعضی از کشورها نیاز به یک سری مدارک نیز دارند) مهر یا برچسب ویزا در پاسپورت درج میشود.
معاف از ویزا (visa free) کشورهای معاف از ویزا کشورهایی هستند که برای سفرهای توریستی نیازی به دریافت ویزا وجود ندارد. برای مثال، سالها قبل تفاهمنامهای (در زمان آتاتورک و رضاخان) میان دو کشور ایران و ترکیه به امضا رسیده که طبق آن شهروندان دو کشور برای ورود به خاک یکدیگر نیازی به دریافت ویزا ندارند.
همچنین، کشورهای اروپایی تحت پیمانی با همین نام، قوانین یکپارچهای در راستای فعالیتها و مقررات مرزی و مسافرتی خود، وضع کردهاند که طبق آن شهروندان کشورهای عضو این اتحادیه برای سفر و اقامت در این مناطق، به اخذ مجوز ورود و روادیدی جامع و واحد موسوم به «ویزای شینگن» (Schengen Visa) نیاز ندارند.
جالب است بدانید که در سال ۱۹۸۵ شهر کوچکی به نام شینگن در لوکزامبورگ میزبان سران پنج کشور اروپایی بود. در این نشست اولین قدم برای تحقق رویای اروپای بدون مرز برداشته شد و معاهدهای به امضا رسید که بعدها به معاهده شینگن مشهور شد. ده سال بعد معاهده شینگن با برداشته شدن نقاط کنترل مرزی بین هفت کشور عملیاتی شد و تا امروز که این کشورهای بدون مرز به ۲۶ تا رسیده، در حال گسترش است. در حقیقت، این ۲۶ کشور مانند یک کشور واحد هستند و فقط یک مرز بیرونی دارند.
اعتبار ویزای توریستی
ویزاهای توریستی از نوع ویزای کوتاه مدت (موقت) محسوب میشوند و بهصورت یکبار ورود یا سینگل (Single visa) صادر میشوند؛ به این معنی که دارنده ویزا صرفا در طول مدت اعتبار ویزا مجاز به اقامت در کشور مقصد است. مدت اعتبار نیز برای کشورهای مختلف متفاوت است؛ برای مثال، مدت قانونی اقامت با ویزای توریستی در کشورهای عضو شینگن مدت ۹۰ روز در بازهای ۱۸۰ روزه، در امارات ۱۴ روز و... است. مهمترین نکته در این رابطه ترک کشور مقصد به هنگام پایان اعتبار ویزا است؛ زیرا اقامت حتی یک روز بیشتر از موعد مقرر غیرقانونی محسوب میشود.
محدودیتهای ویزای توریستی
ویزاهای توریستی محدود به گردش در کشور مقصد و در بعضی موارد دیدار از آشنایان و بستگان میشوند و دارندگان این ویزا مجاز به کار یا ادامه تحصیل در کشور مقصد نیستند.